Live wandelen door de geschiedenis kan nergens beter dan in Nederlandse vestingsteden. Deze strategisch gelegen steden werden tussen de 15e en 18e eeuw ingezet om de landsgrenzen en de inwoners te beschermen tegen vijandelijke aanvallen van onder meer de Spanjaarden. Het versterken gebeurde op vernuftige wijze met muren, stadswallen, bastions, poorten, grachten en andere verdedigingswerken. We hebben voor het vergelijk met nu de oude stadskaarten erbij gezet.
1 – Vestingstad Naarden
De vestingstad Naarden ontstond om onder meer Holland (a.k.a. het Westen/de Randstad) en Amsterdam te verdedigen tegen de vijand. De hoofdwal van destijds is nog altijd in tact, net als zes bastions en ravelijnen die in de gracht liggen. Ravelijnen liggen als een soort pijlen in het water en beschermen het het vestingsfront. Bezoek vooral het Nederlands Vestingmuseum en pak de museumboot door de vestinggracht om de historische sfeer te proeven. Tussen mei en september maak je elke derde zondag van de maand de Garnizoensdagen mee. Dan transformeert de stad tot 17e-eeuwse garnizoensstad (een stad van militair belang met legerafdeling), inclusief knallende demonstraties van kanonniers. Voor wat extra ‘experience’. Tot slot is Naarden natuurlijk bekend om z’n Naarden fotofestival, maar daarvoor moeten we nog even wachten tot 2017. Foto: Telegraaf
2 – Willemstad
Willemstad, dat nu behoort tot de gemeente Moerdijk was maar liefst tot en met 1944 een officiële vesting. Deze stad is een strategisch huzarenstukje van Willem van Oranje. Willemstad is namelijk ontstaan uit het dorpje Ruigenhil dat op een eiland aan het Hollandsch Diep ligt, een uitmuntend water punt voor de scheepvaart tussen Holland, Zeeland en Antwerpen. Willem van Oranje liet dit dorpje in 1583 versterken met allerlei werken. Geen betere plek dus om te wandelen door de Nederlandse geschiedenis. Met vestingwallen, het Mauritshuis en een mooie omgeving om te fietsen en te wandelen en Fort de Hel dat allerlei activiteiten organiseert, inclusief vrijgezellendagen. Foto: Marcel Otterspeer
3 – Hulst vestingstad
We reizen door naar Zeeuws-Vlaanderen dat buurland België raakt, naar vestingstad Hulst. Er is veel strijd gevoerd voor deze stad, de vesting die de plaats moest beschermen is nog helemaal puntgaaf. Er zijn vier toegangspoorten die je goed ziet met een wandeling over de vestingmuren. Reserveer ook tijd voor de Sint Willibrordusbasiliek en het museum van de Vier Ambachten waar je in de wereld duikt van klederdracht en folkloretradities. In Hulst stuiten we ook op een sluwe figuur uit de lessen Nederlands: Hulst is namelijk de stad van ‘den Vos Reynaarde’, de vos uit het gelijknamige middeleeuwse verhaal. Onder meer te zien aan een Reynaart-monument, een bronzen beeld dat ook de Hofdag van Koning Nobel toont (hiermee begint het verhaal). Als klap op de vuurpijl is er ook de Reynaertroute, een autoroute van zo’n 100 km die begint in Hulst en je vervolgens meeneemt langs allerlei hoogtepunten uit het dierenepos. Overigens is dit geen weg die de vos zelf ooit bewandelde, maar dat maakt het niet minder leuk! Foto: Hans de Bruin
4 – Brielle
Brielle, ken je die nog van de watergeuzen en van ‘op 1 april verloor Alfa zijn bril’? En van: Jan Klaasen was trompetter in het leger van de Prins. Hij marcheerde van Den Helder tot Den Briel… (gezongen door Rob de Nijs). Het gaat allemaal over die ene dag, 1 april 1572, toen de Watergeuzen voor de Noordpoort van Den Briel stonden om de stad op te eisen. De bekende hertog van Alva stuurde vervolgens een leger om de stad te heroveren. Hoe slim deze veldheer ook was, tegen de watergeuzen kon hij niet op. Ze zetten de sluizen open en verdreven de Spanjaarden. En dus verloor Alva Den Briel, later verbasterd tot zijn bril. Den Briel veranderde daarna in een vestingstad. Leuk om te bezoeken is het Historisch Museum Den Briel. Nog altijd wordt op 1 april de herovering op de Spanjaarden en de hertog van Alfa nagespeeld op de Geuzenmarkt.
5 – Heusden Vesting
Nog zo’n geschiedenisboek-plaats: Heusden Vesting, ontstaan rondom een waterburcht. In dit fraaie vestingstadje wachten 134 monumentale gebouwen, waaronder bijzondere vestingwerken en het Gouveneurshuis. Een stadswandeling voert je langs alle highlights en je leert over de historie van Heusden. Heusden werd overigens in 1968 geheel gerestaureerd volgens de kaart van Blaeu uit 1649, een heftig project. Natuurlijk wil je na al die indrukken lekker uit eten. Dat doe je onder meer bij In den Verdwaalde Koogel of aan de haven in eetcafé Havenzicht (met terras aan het water).
6 – Bourtange vestingstad
Historische vestingstad Bourtange ontstaat in het jaar 1742. Tussen 1593 en 1851 was het een belangrijk verdedigingswerk dat werd gebouwd in opdracht van Willem van Oranje. In 1851 hield het als verdedigingswerk op te bestaan en transformeerde het tot boerendorp. In de jaren ’60 van de vorige eeuw werd besloten Bourtange zijn oorspronkelijke vorm terug te geven. In het interactieve Terra Mora komen de gevechten en kanonschoten van toen tot leven met de troepen van ‘Bommen Berend’. Hier staat de relatie tussen het moor (moeras) en de vesting centraal. Een dagje Bourtange sluit je af met het lekker eten in Landhuys Bourtange. Foto: Szecka
7 – Woudrichem
Vesting Woudrichem is een bijzondere plaats met een rijke historie. Te zien aan de Martinuskerk in het centrum, de militaire gebouwen en de monumentale Gevangenpoort. Deze poort was ooit een uitvalsbasis voor misdadigers en is nu een goed eetadresje. Woudrichem is naast vestingstad ook vissersstad, te zien tijdens de gezellige Visserijfeesten. Vanuit Woudrichem brengt de veerdienst je zo naar Gorinchem, Fort Vuren en Loevestein, die samen de Vestingdriehoek vormen. Fort Vuren is zo’n plek voor mooie wandelingen, je spot er vleermuizen en je kunt zelfs logeren in het fort of in een bunker, type erfgoedlogies. Foto: Rijkswaterstaat
Bron: skyscanner
